In de mentale gezondheidszorg is sprake van een zorgkloof. Enerzijds is er sprake van een groeiende vraag naar zorg. Anderzijds heeft de sector in brede zin te maken met een groeiend personeelstekort. Beide ontwikkelingen leiden tot lange wachtlijsten voor tweedelijns GGZ-zorg. Deze situatie legt extra druk op huisartsen en professionals in het sociaal domein die steeds vaker geconfronteerd worden met complexe casussen. Het oplossen van deze problemen vereist een gecoördineerde aanpak vanuit de huisartsenzorg, GGZ en het sociaal domein.
Om deze gecoördineerde aanpak handen en voeten te geven is in de regio gewerkt aan een transformatieplan ‘mentale gezondheidszorg’.
Regiobreed gedragen plan
Het transformatieplan is opgesteld door een afvaardiging van alle betrokken partijen in de regio (PrimaCura GGZ, PrimaCura, Zorroo, Huisartsen Zorggroep Breda, Het Huisartsenteam, Zorgbelang, de gemeenten in de regio’s West-Brabant Oost en Midden-Brabant, Sterk Huis, GGz Breburg, CaleidoZorg, Mentaal Beter, CZ en VGZ). Samen zijn zij het gesprek aangegaan over de benodigde transformatie in de regio West-Brabant Oost en Midden-Brabant met het verbeteren van de toegankelijkheid van mentale gezondheidszorg als doel.
Het plan wordt, onderbouwd met een implementatieplan en business case, in februari aanstaande ingediend bij de zorgverzekeraars. Zij zullen het plan beoordelen en bepalen of zij de benodigde tijdelijke en structurele financiële (transformatie)middelen hiervoor beschikbaar stellen. Na goedkeuring vanuit de zorgverzekeraars kan de implementatie van start.
Het transformatieplan bestaat uit het uniform implementeren (in de periode van 2024 tot 2026) van een aantal initiatieven binnen zowel de huisartsenzorg, GGZ en het sociaal domein. Onderstaand gaan we puntsgewijs in op wat het transformatieplan voor ieder domein betekent.
Wat het plan betekent voor de huisartsenzorg
Concreet voor de huisartsenzorg betekent dit het implementeren van een model dat bestaat uit:
- Multidisciplinaire overleggen. Iedere huisartsenpraktijk in het werkgebied beschikt over een georganiseerd Multidisciplinair Overleg (MDO).
- Beschikbaarheid Basis GGZ (BGGZ). Alle huisartsenpraktijken in het werkgebied beschikken over een georganiseerd eerstelijnsnetwerk voor het uitvoeren van kortdurende eerstelijnsbehandelingen (BGGZ).
- Praktijkondersteuner GGZ. Iedere huisartsenpraktijk in het werkgebied beschikt over een POH-GGZ.
- Kennisdeling SGGZ in de huisartsenzorg (consultatie). Alle huisartsenpraktijken worden versterkt door in de eerste lijn gebruik te maken van specialistische kennis vanuit de tweede lijn.
- Spoedverwijzingen. Alle huisartsenpraktijken in het werkgebied worden geïncludeerd in de werkwijze zoals ontwikkeld in de pilot Spoedverwijzingen GGZ.
- Optimaliseren verwijzing Zorgdomein. Het optimaliseren van de informatie in Zorgdomein (o.a. wachttijden en de exclusie/inclusiecriteria) in het belang van effectieve en efficiënte zorgverlening in de mentale gezondheidszorg.
- Inzage in het ondersteuningsaanbod in het voorliggend veld, wijkteams en het sociaal domein. Alle gemeenten maken voor de huisartsenzorg en de GGZ inzichtelijk welk ondersteuningsaanbod er vanuit de sociale basis/voorliggend veld, het wijkteam en in de door de gemeente gefinancierde niet vrij-toegankelijke zorg beschikbaar is.
- Invoeren van het Goede Gesprek. De huisartsenzorg past het Goede Gesprek al breed toe, maar door werkdruk en de huidige financiering staat de werkwijze onder druk. Het streven is dat voor de huisartsen de nascholingen op dit gebied beschikbaar blijven en dat praktijkondersteuners GGZ die nog niet getraind zijn de opleiding alsnog zullen gaan volgen.
Wat dit betekent voor het sociaal domein en de GGZ
Uiteraard geldt dat er ook in het sociaal domein en de GGZ een uniforme implementatie van initiatieven zal plaatsvinden. Hierbij valt te denken aan:
- Opzetten en doorontwikkelen van Mentale Gezondheidscentra
- Implementeren van Verkennende Gesprekken
- Implementeren van een integrale domeinoverstijgende aanpak voor de EPA doelgroep volgens de FACT+ aanpak (opschaling FACT+ / Verkennen domeinoverstijgende samenwerking – shared caseload)
- Doorontwikkelen en implementeren transfermechanisme
- Spoedverwijzingen
- Kennisdeling eerstelijnszorg/tweedelijnszorg in het sociaal domein (consultatie)
- Participatie door sociaal domein aan initiatieven in de eerste en tweede lijn (FACT+, MDO, shared caseload)
- Invoeren van het Goede Gesprek
- Inzichtelijk maken van de sociale kaart per gemeente
- Verdere implementatie van digitale oplossingen, e-health en AI om de toegankelijkheid van mentale zorg te verbeteren